Γιαταγανάκης: “Όχι άλλος Νικοπολίδης ο τερματοφύλακας πρέπει να παίζει”

Ο Τάκης Γιαταγανάκης ασχολείται κοντά δύο δεκαετίες με την εκγύμναση τερματοφυλάκων. Με την ατζεντα πάντα γεμάτη προπονήσεις, αλλά το ίδιο κι απαράλλαχτο χαμόγελο και κέφι για δουλειά.

Τα αποτελέσματα της δουλειάς του μιλάνε από μόνα τους για τον προπονητή Γιαταγανάκη, οπότε έχει ιδιαίτερη σημασία το ότι τις περιγραφές συνοδεύει πάντα η επισήμανση “και καλό παιδί”.

Και μπορεί να μην είναι πλέον παιδί, αλλά δεν είναι και σε φάση “αιώνιου εφήβου”. Εύκολα σε παίρνει στο κυνήγι, οπότε ας σταματήσουμε εδώ και να περάσουμε στην ουσία.

“Περίπου 20 χρόνια βρίσκομαι σε αυτή τη δουλειά, ξεκινώντας τελείως ερασιτεχνικά ενώ έπαιζα ποδόσφαιρο σε μία ομάδα στην Κορινθία, τέταρτη εθνική, έκανα προπόνηση στον Ηλυσιακό. Ήταν τερματοφύλακες τότε ο Δαδινόπουλος, ο Χριστινάκης, ο Γκουντάνας και προπονητής ο Τάκης ο Κυριακού. Μου είπε, θυμάμαι “θέλεις να βοηθήσεις λίγο και τους μικρούς, να τους δείξεις μερικά πράγματα;” κι έτσι ξεκίνησα, για χόμπι σαν να λέμε.

Λόγω επαγγελματικού φόρτου κάποια στιγμή το σταμάτησα και επανήλθα στον Α.Ο. Περιστερίου πάλι, όταν ξεκίνησε και ο γιος μου να κάνει εκεί προπόνηση. Λίγο πιο επίσημα πλέον, αλλά και με αρκετή ταλαιπωρία, γιατί πήγαινα σε κάθε τμήμα ξεχωριστά. Είχε προπόνηση το παιδικό, με τους τερματοφύλακες του παιδικού, είχε προπόνηση το παμπαιδικό, με τους τερματοφύλακες του παμπαιδικού και πάει λέγοντας.

Μέχρι που κάποια στιγμή, σε κουβέντα με τον Τάκη τον Μεϊντάνη που ήταν πρόεδρος τότε στον Όμιλο, αποφασίσαμε να ορίσουμε ένα τρίωρο την Παρασκευή ως προπόνηση τερματοφυλάκων και ταυτόχρονα εντάχθηκα και στην πρώτη ομάδα με προπονητή τον Γιάννη τον Αναγνώστου. Ήταν ο πρώτος που ζήτησε προπονητή τερματοφυλάκων και να ξέρεις ακόμη και σήμερα υπάρχουν ομάδες, εδώ στο Περιστέρι για το οποίο συζητάμε, που δεν έχουν γυμναστή τερματοφυλάκων!

Κι αυτό σε μία εποχή που πλέον η προπόνηση των τερματοφυλάκων είναι τόσο εξειδικευμένη, που διαφοροποιείται ακόμη και από παιχνίδι σε παιχνίδι! Δηλαδή ανάλογα με τον τρόπο παιχνιδιού του αντιπάλου, προσαρμόζεται και η προπόνηση του τερματοφύλακα. Τι φάσεις περιμένεις μέσα στο παιχνίδι, πόσες φορές θα πάρεις τη μπάλα στα πόδια, που θα τη δώσεις, πως θα τη δώσεις…”.

Η εξέλιξη είναι δεδομένη σε ό,τι αφορά στο τεχνικό κομμάτι. Στη γενικότερη φιλοσοφία μας έχει αλλάξει κάτι ή ακόμη ζούμε σε εποχές που τερματοφύλακας θα παίξει ο χοντρούλης ή ο λιγότερο ταλαντούχος στις άλλες θέσεις;

“Σε μία εποχή που υπάρχουν τόσες και αξιόλογες σχολές τερματοφυλάκων, η θέση είναι πλέον ενσυνείδητη επιλογή. Υπάρχουν πολλά παιδιά που θέλουν να γίνουν τερματοφύλακες και αποκτούν και σωστές βάσεις νωρίς,

Δυστυχώς, δεν το ασπάζονται ακόμη όλες οι ομάδες και θεωρούν πολυτέλεια την ύπαρξη γυμναστή τερματοφυλάκων. Εντάξει, τι να πεις;

Η θέση είναι μία, αλλά κάθε ηλικία θέλει διαφορετική προπόνηση. Άλλη προπόνηση έκανα στο παμπαιδικό και το παιδικό χθες, άλλη θα κάνω στο αντρικό και το εφηβικό σήμερα. Έχουν διαφορετικές ανάγκες μέσα στο παιχνίδι, δεν βράζουν στο ίδιο καζάνι. Τα παιδιά έχουν διάθεση και πρέπει να τα βοηθήσουμε. Είναι κρίμα σε μία εποχή που υπάρχει η τεχνογνωσία και διαρκής προοπτική εξέλιξης, να τα αφήνουμε στο έλεος του Θεού. Στην εποχή μου δεν υπήρχαν τέτοια πράγματα. ΚΙ εγώ ήμουν τυχερός, γιατί είχα προπονητή τον Γιώργο τον Βαρλάμο, που ήταν τερματοφύλακας και μου έμαθε τουλάχιστον τα βασικά, για να στέκομαι αξιοπρεπώς κάτω από τα δοκάρια. Και σε μένα και στον Στέργιο και στον Δημητρη τον Αλαφογιάννη που ήμασταν τότε.

Ναι, υπάρχει ταλέντο. Εδώ στον Ηρακλή που είμαι, έχω -για να μιλήσουμε για μικρές ηλικίες- στα Τζούνιορ δύο παιδιά που είναι εξαιρετικά και με προοπτική εξέλιξης. Στο παιδικό είχα έναν μικρό που τώρα είναι στον Ατρόμητο, τον Γιώργο τον Καναβάκη, επίσης εξαιρετικό τερματοφύλακα. Σου λέω και πάλι όμως, τώρα υπάρχει και η δυνατότητα ενισχυτικής διδασκαλίας πάνω στη θέση, μέσω ιδιωτικών σχολών. Ο Γιώργος που σου είπα προηγουμένως πήγε και στη σχολή του Βασίλη του Αλεξούδη και του Χρυσόστομου του Μιχαηλίδη και βοηθήθηκε επίσης πολύ. Αν το αγαπάς και το κυνηγάς, υπάρχουν και επιλογές και δυνατότητες”.

Με δεδομένο λοιπόν ότι ακόμη και σήμερα, αν και όπου υπάρχει γυμναστής τερματοφυλάκων στην ουσία μιλάμε για μία προπόνηση την εβδομάδα και όλες τις άλλες απλά συμμετοχή με την υπόλοιπη ομάδα. Θα συμβούλευες τους νεαρούς τερματοφύλακες να δίνουν ταυτόχρονα το παρών και σε εξειδικευμένες σχολές;

“Ναι, αλλά με μέτρο. Εγώ θα συμφωνήσω ότι οι δύο ώρες προπόνησης που κάνουμε ενδεχομένως δεν είναι αρκετές. Μην φτάσουμε όμως και στο άλλο άκρο, της υπερπροπόνησης. Εγώ θα έλεγα άλλη μία ημέρα -το πολύ δύο- την εβδομάδα και καλύτερα την ημέρα του ρεπό με την υπόλοιπη ομάδα, να δίνουν το παρών σε μία σχολή.

Είχα έναν τερματοφύλακα που είχε γυρίσει όλες τις σχολές, στον Βάντσικ, στον Μουκέα, στον Σαργκάνη, στον Λάμπρου και μου ερχόταν στη δική μας προπόνηση… πεθαμένος. Του είπα “όταν θα έχουμε εμείς προπόνηση, δεν θα πηγαίνεις αλλού. Άμα πηγαίνεις αλλού, δεν θα έρχεσαι σε μένα. Δεν γίνεται να κάνεις δύο προπονήσεις μέσα σε μία ημέρα”.

Δεν με άκουσε όπως αποδείχθηκε, κάποια στιγμή έπαθε ζημιά και είναι εκτός ποδοσφαίρου ένα χρόνο τώρα!

Και ξαναλέω, για μένα πρέπει να έχει ένας τερματοφύλακας αυτή την ενισχυτική, όπως σωστά το είπες, διδασκαλία σε μία σχολή. Κατ’ αρχήν εκεί υπάρχει όλος ο απαραίτητος εξοπλισμός για την εξειδικευμένη προπόνηση, τον οποίο δεν μπορεί να παρέχει ένας σύλλογος.

Σε πληροφορώ, ότι σε ομάδα που ήμουν πριν από δέκα χρόνια αγόρασα από την τσέπη μου εξοπλισμό αξίας 2 χιλιάδων ευρώ. Όταν έφυγα από κει, πήγα στον Ατρόμητο και λέω “τι να κάνω όλα αυτά μαζί, εκεί υπάρχουν όλα τα απαραίτητα, άσ’ τα να μπορούν να γυμνάζονται τα παιδιά”. Όταν επέστρεψα στη συγκεκριμένη ομάδα, γιατί με ξαναφώναξαν μετά από κάποια χρόνια, δεν βρήκα απολύτως τίποτε. Είχε γίνει πλιάτσικο κανονικό! Λάστιχα, ελατήρια, βάσεις, δίχτυ επαναφοράς, τραμπολίνο, είχαν γίνει όλα καπνός!

Τελοσπάντων, για να επιστρέψουμε στο θέμα των σχολών, εκεί υπάρχει ο απαραίτητος εξοπλισμός, όπως υπάρχει και η συνεργασία με πολύ αξιόλογους προπονητές από το εξωτερικό. Τις προάλλες στον Χρήστο τον Λάμπρου είχε έρθει ο προπονητής της Ρεάλ. Ο Γιόζεφ (σ.σ.: Βάντσικ) συνεργάζεται με τις ακαδημίες της Μάιντζ. Κι εγώ σαν προπονητής θα δω κάποια πράγματα και τα παιδιά πολύ περισσότερα.

Όμως επιμένω, μία σχολή. Για τα αγγλικά πηγαίνει κανείς σε 2 και 3 φροντιστήρια, όχι”.

Όλα αλλάζουν ταχύτατα γύρω μας. Και το ποδόσφαιρο αλλάζει, έχει αλλάξει δραματικά…

“Με την πραγματική σημασία της λέξης “δράμα”. Είναι ποδόσφαιρο αυτό το μηχανοποιημένο πράγμα των δέκα ρομπότ, έντεκα με τον τερματοφύλακα, που παρακολουθούμε σήμερα;

Με συγχωρείτε, αλλά δεν μου αρέσει. Αυτή η προσπάθεια να πνίξουμε το ατομικό ταλέντο, για να αναδείξουμε την ομαδική προσπάθεια, δεν μπορεί να είναι ούτε μονόδρομος, ούτε αυτοσκοπός.

Και το άσχημο με τα σημερινά παιδιά, είναι ότι δεν υπάρχει η αλάνα της δικής μας εποχής, όπου θα μπορέσουν να παίξουν ξέγνοιαστα και μακριά από περιορισμούς, ώστε να αναπτύξουν το ατομικό ταλέντο, να παίξουν και λίγο όπως γουστάρουν, βρε αδερφέ. Να κάνουν μία ντρίμπλα παραπάνω, ένα σουτ έξω από τα τετριμμένα.

Σήμερα έχουν τον προπονητή πάνω από το κεφάλι τους, που στο δεύτερο βήμα, τους φωνάζει “πάσα”, “δώσε”. Τώρα οι προπονητές ζητούν ταχύτητα, δύναμη και επικέντρωση σε 1-2 καθήκοντα, ανάλογα με τη θέση. Τέλος. Δεν ξέρω πότε θα τελειώσει και αυτό, γιατί και αυτό θα τελειώσει κάποια στιγμή, αλλά φοβάμαι ότι μέχρι τότε, το ποδόσφαιρο θα έχει χάσει τη μαγεία του”.

Και για τον τερματοφύλακα έχουν αλλάξει οι προϋποθέσεις. Πλέον πρέπει να είσαι πάνω από 1.87, 1.88, για να γίνεις τερματοφύλακας. Τι πράγμα κι αυτό;

“Φυσική συνέπεια. Όταν πλέον θέση βολής για να τελειώσεις τη φάση, θεωρείται το τετ α τετ, θες απέναντι τερματοφύλακα με όγκο, διαστάσεις. Εκεί βεβαίως που έχουν πρόβλημα, γιατί δεν υπάρχουν πολλοί Νόιερ, είναι όταν πρέπει ο δίμετρος τερματοφύλακας να συμμετέχει στην ανάπτυξη, με τη μπάλα στα πόδια. Γιατί δεν έχει την ευελιξία, την πλαστικότητα του κορμιού και την ταχύτητα του κοντύτερου.

Όλα ξεκίνησαν από κάποιες μελέτες, σύμφωνα με τις οποίες το ιδανικό ύψος για τον τερματοφύλακα είναι από 1.88 έως 1.95. Αυτό δεν είναι ούτε σωστό, ούτε λάθος. Δεν υπάρχει σωστό και λάθος. Ο 1.80 – 1.85 είναι πιο γρήγορος στις αντιδράσεις του, πιο αλτικός, πιο ταχυδυναμικός. Ο ψηλός υπερέχει στο θέμα των διαστάσεων του όγκου και τον έλεγχο της περιοχής σε ό,τι αφορά στις ψηλές μπαλιές και σέντρες ή κόρνερ. Αλλά ποιος σου εγγυάται ότι ο ψηλός θα έχει και έξοδο;

Η έξοδος στον τερματοφύλακα είναι αυτό που λέμε ή την έχεις ή δεν την έχεις. Δύσκολα μαθαίνεται. Και τους φέρνω παράδειγμα τον Ρομπέρτο του Ολυμπιακού, 1.92 ύψος. Έβγαινε; Κι ο Παναγιώτης ο Κελεσίδης, για να πάμε παλιότερα, σε κάθε έξοδο έπαιρνε και 5-6 συμπαίκτες και αντιπάλους παραμάσχαλα. Εμείς πέρσι στον Α.Ο. Περιστερίου είχαμε έναν τερματοφύλακα τον Σκυριώτη, 1.78, 1.79 και σε πληροφορώ ότι δεν έχασε έξοδο σ’ ένα ολόκληρο πρωτάθλημα. Σου ξαναλέω, δεν υπάρχει σωστό και λάθος, ούτε χρυσός κανόνας. Όλα είναι θέμα επιλογής”.

Εξάλλου αυτό που ζητάνε πλέον οι περισσότερες ομάδες, είναι ο τερματοφύλακας να παίζει μπάλα και εκτός περιοχής του.

“Σωστό. Επειδή έκατσα αρκετά με δύο ανθρώπους που με βοήθησαν πάρα πολύ ως προπονητή τερματοφυλάκων, τον Παναγιώτη τον Μαλιαρίτση που με πήρε στον Ατρόμητο και τον Βαγγέλη τον Λάππα που ήταν στον Παναθηναϊκό και οι δύο αυτό που μου έλεγαν και το έβλεπα στις προπονήσεις ήταν ΤΑ-ΚΤΙ-ΚΗ.

Θέλουμε να συμμετέχει ο τερματοφύλακας στο παιχνίδι. Όταν έχεις τερματοφύλακα που παίζει με τα πόδια, είναι 12ος παίκτης, είναι σαν να παίζεις μ’ έναν παίκτη παραπάνω. Δεν είναι τυχαίο που βρίσκεται ο Κάρλος Νάβας στη Ρεάλ. Δεν είναι τυχαίο που ο Γκουαρντιόλα μόλις πήγε στη Σίτι έδιωξε τον Χαρτ.

Και το οξύμωρο με τη μέλέτη που αναδεικνύει ως ιδανικό ύψος το 1.90+, είναι ότι δέχεται πως στο σύγχρονο ποδόσφαιρο πάνω από το 70% των επαφών του τρματοφύλακα με τη μπάλα στη διάρκεια ενός αγώνα, είναι με τα πόδια.

Όταν άλλαξε ο κανονισμός και δεν μπορούσες πλέον να μπλοκάρεις τη μπάλα από επιστροφή συμπαίκτη, οι προπονητές έβαζαν τους τερματοφύλακες για ένα 10λεπτο στο διπλό να παίξουν μέσα, για να συνηθίσουν την υποδοχή και γρήγορη αλλαγή της μπάλας. Αυτή η αλλαγή στον κανονισμό άλλαξε πολύ τη θέση του τερματοφύλακα”.

Βλέπουμε προπονητές στις υποδομές που ζητάνε από τον τερματοφύλακα στη φάση της επίθεσης για την ομάδα, να βρίσκονται αρκετά εκτός περιοχής τους, σχεδόν στο μέσο της απόστασης μεγάλης περιοχής και κέντρου. Είναι κι αυτό κομμάτι της εκπαίδευσης, στη συμμετοχή στο παιχνίδι;

“Εντάξει, στις μικρές ηλικίες δύσκολα θα βρεθεί ο αντίπαλος με βαθμό οξυδέρκειας, αντίληψης αλλά και πόδι, για να πάρει το ριμπάουντ σε μία φάση, να αντιληφθεί πόσο έξω βρίσκεσαι και να σε κρεμάσει από τη σέντρα. Μπορείς να πάρεις ρίσκα, αν και δεν με βρίσκουν 100% σύμφωνο.

Για μένα η ιδανική απόσταση από τη μεγάλη σου περιοχή, όταν η μπάλα παίζεται στο τελευταίο τρίτο του γηπέδου, είναι 5-6 μέτρα εκτός. Αλλά και πάλι θα σου πω ότι δεν υπάρχει χρυσός κανόνας. Όπως είπαμε για τον αντίπαλο, το ίδιο ισχύει και για τον τερματοφυλακά σου, ότι έχει δηλαδή να κάνει με τη δική του οξυδέρκεια και την ταχύτητά του. Και βέβαια ο μεγαλύτερος εχθρός σε αυτή την περίπτωση είναι η υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων σου”.

Ο ιδανικός αριθμός καλών τερματοφυλάκων σε μια ομάδα, ποιος είναι;

“Εννοείς την γκρίνια αυτού που δεν παίζει. Καλοί τερματοφύλακες πρέπει να είναι και οι τρεις. Πολύ καλοί ας είναι οι δύο και ο τρίτος νεαρότερος και εξελίξιμος. Αλλά εδώ θα σου πω, ότι το πόσο καλός είναι ο προπονητής τερματοφυλάκων δεν κρίνεται μόνο από την απόδοση του βασικού, αλλά από την ετοιμότητα (αγωνιστική και ψυχολογική) του δεύτερου και του τρίτου.

Δεν υπάρχουν πολλοί Νικοπολίδηδες που θα υπομείνουν δέκα χρόνια πάγκου. Σαφώς και εξαρτάται και από την ποιότητα του υλικού σου, αλλά το να καταφερεις να τους έχεις όλους έτοιμους, με όποιο ταβάνι προσφοράς έχει ο καθένας τους, είναι αποκλειστικά δική σου δουλειά και γι’ αυτό πληρώνεσαι εξάλλου.

Πρέπει να βελτιώνονται κάθε εβδομάδα, πρέπει να είναι έτοιμοι και σωματικά και πνευματικά να ανταποκριθούν στις ανάγκες ενός παιχνιδιού, ακόμη κι αν αυτή η ανάγκη προκύψει πέντε λεπτά πριν το σφύριγμα της έναρξης. Κι αυτό απαιτεί υπομονή, επιμονή, αλλά και ψυχική δύναμη εκ μέρους των παικτών που δεν είναι πρώτη επιλογή στα πλάνα του προπονητή τους. Μην μένουμε όμως εκεί. Ο τερματοφύλακας χρειάζεται παιχνίδια, χρειάζεται περισσότερο από τον καθέναν χρόνο συμμετοχής. Δωστε τους χρόνο.

Τις προάλλες φάνηκε περίεργο σε όλους που ο τεχνικός του Ολυμπιακού έβαλε μέσα τον Σα, ενώ ήταν σε καλή κατάσταση ο Γιαννιώτης. Και απάντησε πολύ φυσιολογικά “θέλω και τους δύο μου τερματοφύλακες σε καλή κατάσταση”…

Και φαντάζομαι, πρέπει να υπάρχει και πολύ καλή σχέση του προπονητή της ομάδας και του προπονητή των τερματοφυλάκων που είναι άμεσος συνεργάτης του.

“Σαφέστατα. Μα απ’ αυτό που ζητάει κάθε βδομάδα από την ομάδα του, εξαρτάται και η δουλειά που θα κάνω στον τερματοφύλακα. Στο ξεκίνημα της εβδομάδας θα ερωτηθεί “τι θέλουμε αυτή την εβδομάδα, βάσει του αντιπάλου που αντιμετωπίζουμε;” και ανάλογα θα προσαρμοστεί το πρόγραμμα.

Τα προηγούμενα χρόνια είχα την τύχη να συνεργαστώ με δύο προπονητές και τον Πιρέλη στο Χαϊδάρι και τον Τάπραντζη στον Α.Ο. Περιστερίου, που αντιλαμβάνονταν πραγματικά τον ρόλο μου, ως άμεσου συνεργάτη. Και συζητούσαμε πολύ για την προπόνηση που θα κάνω, γιατί και οι δύο ήθελαν να τερματοφύλακα να συμμετέχει ενεργά στο παιχνίδι και προπόνηση εστιασμένη στις ανάγκες κάθε παιχνιδιού.

Αυτή είναι η σωστή σχέση και αυτή θα δημιουργήσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις ώστε να είναι επιτυχημένη η συνεργασία”

Παρασκευή βράδυ, θα πιάσεις τον προπονητή να του πεις “δεν βλέπω καλά τον Γιώργο αυτή την εβδομάδα, μήπως θα έπρεπε να σκεφτείς να βάλεις τον Γιάννη το Σάββατο”;

“Το κάνω, αλλά μην γελιόμαστε, η απόφαση είναι του προπονητή. Αυτός κρίνεται κάθε παιχνίδι. Δίνει λόγο στην ομάδα, κρίνει και κρίνεται. Αν εγώ πάω να πω “γνώμη μου είναι να παίξει ο Γιάννης” και παίξει ο Γιάννης και για τον α ή τον β λόγο δεν πάει καλά, τι θα πει ο προπονητής στη διοίκηση “μου είπε ο Τάκης να τον βάλω”;

Θα του απαντήσουν “κάτσε ρε μεγάλε, εσύ είσαι ο προπονητής, εσύ τους βλέπεις και τους αξιολογείς κάθε μέρα, ο Τάκης τους βλέπει μια φορά την εβδομάδα”. Είναι λοιπόν λεπτή και η δική μου θέση, αλλά σε κάθε περίπτωση οφείλω να μεταφέρω τις διαπιστώσεις μου στον προπονητή. Οπότε, ναι, θα το κάνω. Και στα λάθη είμαι με τους τερματοφύλακες”.

Ώπα, αγγίζεις ευαίσθητο σημείο τώρα. Υπάρχει κι εκείνο το λεπτό σημείο που διαχωρίζει τον προπονητή, από τον “φίλο των παιδιών”. Αν το χάσεις, χάθηκες.

“Ο τερματοφύλακας ξέρει πότε είμαι φίλος του και πότε είμαι προπονητής του. Όταν τρώμε γκολ, γιατί το γκολ το τρώμε μαζί, το τρώω κι εγώ, δεν το τρώει μόνος του, έχω κι εγώ ευθύνη αν έκανε λάθος. Για να μην σου πω ότι μεγαλύτερη ευθύνη έχω εγώ, παρά αυτός. Ο τερματοφύλακας και ο γυμναστής του είναι ένα πράγμα. Θα συζητήσουν για τα πάντα, για το σχολείο, για τη δουλειά, για γυναίκες, για αυτοκίνητα.

Πρέπει να ξέρω τι τον απασχολεί, πρέπει να ξέρω τι τον εμποδίζει κάποια στιγμή να είναι 100% συγκεντρωμένος στην προπόνηση και στο ποδόσφαιρο και πρέπει να τον βοηθήσω όταν υπάρχει πρόβλημα, στο μέτρο των δυνατοτήτων μου. Αυτό που λέμε η “μοναξιά του τερματοφύλακα” δεν είναι τυχαίο, ούτε καθ’ υπερβολήν. Είναι πολύ μοναχική η θέση και είναι σημαντικό για τον τερματοφύλακα να ξέρει ότι υπάρχει ένας δικός του άνθρωπος και στα καλά και στα κακά. Κυρίως στα κακά, στα δύσκολα. Και βεβαίως ό,τι συζητάμε, μένει εκεί που το είπαμε. Αν δεν υπάρχει εμπιστοσύνη, χάθηκες”.

Πώς θα διαχειριστείς όμως τη λύση ενός προβλήματος, όταν ξέρεις ότι εν πολλοίς εξαρτάται και από τον σύλλογο; Δεν θα μεταφέρεις την κουβέντα;

“Πρώτα θα συζητήσω με τον ποδοσφαιριστή. Αν μου πει “χειρίσου το όπως νομίζεις”, θα κάνω αυτό που πιστεύω σωστό. Όλα είναι θέμα επικοινωνίας.

Και να ξέρεις ότι υπάρχει ιεραρχία στο ποδόσφαιρο. Δεν θα πάω εγώ στη διοίκηση. Εγώ θα μιλήσω με τον προπονητή”.

Για τους μεγάλους υπάρχει παράλληλα η δουλειά, οι περισσότεροι δεν ζουν από το ποδόσφαιρο, για τους μικρούς το σχολείο…

“Και τα δύο έχουν προτεραιότητα. Πρώτη και βασική προτεραιότητα. Δεν σου εξασφαλίζει κανείς ότι θα παίξεις ποδόσφαιρο σε κορυφαίο επίπεδο, γιατί μόνο το κορυφαίο επίπεδο μπορεί να σου προσφέρει μία άνετη ζωή.

Τρελλαίνομαι όταν μαθαίνω ότι υπάρχουν παιδιά που παραμελούν, ακόμη και παρατάνε το σχολείο για να παίξουν μπάλα. Όπως δεν παύω να ξαφνιάζομαι ευχάριστα, όταν ακούω παιδιά συγκροτημένα, να διαχωρίζουν σωστά τις καταστάσεις. Πρόσφατα μιλούσαμε μ’ ένα κορίτσι του 2002, στη γυναικεία ομάδα του Ατρομήτου και της λέω “Πελαγία, τι σκέφτεσαι για το μέλλον;”. Μου απαντά ορθά κοφτά “Θα πάω στη Ναυτικών Δοκίμων”. “Πώς αυτό;” τη ρωτάω και μου λέει “Πρώτον μου αρέσει και δεύτερον, κάπως πρέπει να ζήσω κι εγώ”. Και πραγματικά χάρηκα και χάρηκα διπλά που το κατάφερε.

Ο γιος μου δεν ήθελε να πάει αγγλικά. “Θα γίνω ποδοσφαιριστής” μου έλεγε. Η γυναίκα μου, καθηγήτρια αγγλικών, είχε τρελαθεί. Και του λέω μια μέρα “συγγνώμη, αν πας σε μία ομάδα στο εξωτερικό, πώς θα συνεννοείσαι; Θα κουβαλάς από δίπλα μεταφραστή;”. Κι έτσι συνέχισε…

Μην πάμε μακριά. Βλέπεις σήμερα ανθρώπους 50 και 60 χρόνων που πάνε να τελειώσουν το σχολείο, που μπαίνουν σε πανεπιστήμια με εξετάσεις, κάνουν μεταπτυχιακά, διορθώνουν λάθη και εκπληρώνουν απωθημένα μιας ολόκληρης ζωής. Και θα σταματήσεις εσύ, 16 και 17 χρονών το σχολείο; Σε παρακαλώ…”.

Ποια είναι η κρισιμότερη ηλικία στην ποδοσφαιρική ανάπτυξη ενός παιδιού;

“Όλες έχουν τις ιδιαιτερότητές τους και την ιδιαίτερη σημασία τους. Εγώ, λόγω του συστήματος διεξαγωγής, θα ξεχωρίσω την ηλικία που από Τζούνιορ (Κ12), το παιδί πηγαίνει στους Παμπαίδες (Κ14).

Κι αυτό γιατί από 9Χ9 θα παίζει πλέον 11Χ11 και από το “περιοχή σε περιοχή” περνάει πλέον σε ολόκληρο το γήπεδο. Όταν λοιπόν από 9Χ9 περνάς σε 11Χ11, με τριάντα επιπλέον μέτρα γήπεδο και 10 επιπλέον λεπτά (από 25 λεπτα σε 30λεπτα) αγωνιστικού χρόνου, χρειάζεται δουλειά.

Δηλαδή, άλλο ποδόσφαιρο έπαιζες τον Ιούνιο και άλλο καλείσαι να παίξεις τον Σεπτέμβριο. Και ο τερματοφύλακας, 12 και 13 ετών, πηγαίνει από το μικρό τέρμα στο κανονικό! Ο 12χρονος να υπερασπιστεί την εστία του αντρικού τέρματος.

Στο εξωτερικό δεν υπάρχουν αυτά τα πράγματα. Επειδή είχα την τύχη με τον Ατρόμητο να κάνω αρκετά ταξίδια στο εξωτερικό, υπάρχουν διαβαθμίσεις στις διαστάσεις των τερμάτων ανάλογα με το ηλικιακό κλιμάκιο. Δεν πας κατευθείαν από το μικρό, στο κανονικό. Δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά. Και μετά βλέπεις τα παιδάκια να σουτάρουν όλα ψηλά για να κρεμάσουν τον τερματοφύλακα και κάτι σκορ γουότερ πόλο στα πρωταθλήματα. Κοινή λογική είναι ρε φίλε, γιατί δεν το διορθώνεις;”…

Ξεκινήσαμε να μιλάμε λίγο μετά τις 7.30 και θα μπορούσαμε να μιλάμε μέχρι τα μεσάνυχτα. Αλλά η ώρα ήταν ήδη 9 και οι τερματοφύλακες του Ηρακλή Περιστερίου περίμεναν ήδη στην εστία του ΕΑΚ Ηφαίστου, οπότε η… σεμνή τελετή έλαβε τέλος. Ελπίζουμε να φανεί χρήσιμη…